ប្រទេសចិន ៖ កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ សារព័ត៌មានបរទេសរាយការណ៍ថា រដ្ឋាភិបាលចិនបានបង្កើតច្បាប់ថ្មី គឺអនុញ្ញាតឱ្យឆ្មាំសមុទ្រអាចចាប់ខ្លួ.ន ជនបរទេសនៅតំបន់ជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង ចំនួន៦០ថ្ងៃ ដោយពុំចាំបាច់សួរចម្លើយពីបទល្មើសណាមួយ ។
អាជ្ញាធរក្រុងប៉េកាំងបានអះអាងភាពជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធិលើដែនទឹកសមុទ្រចិនខាងត្បូងស្ទើរទាំងស្រុង និងពុំអើពើនឹងការអះអាងរបស់ប្រទេសជិតខាងជាច្រើន រួមទាំងហ្វីលីពីនផងដែរ ខណៈហ្វីលីពីនធ្លាប់ប្តឹងទៅតុលាការអន្តរជាតិ រហូតដល់តុលាការចេញសាលក្រមថា ក្រុងប៉េកាំងគ្មានភស្តុតាងផ្លូវច្បាប់ទេ ។ លើសពីនេះ នាវាឆ្មាំសមុទ្រចិន និងហ្វីលីពីនធ្លាប់មានជម្លោះជាមួយគ្នាជាច្រើនលើកនៅតំបន់ជម្លោះ Second Thomas Shoal ហើយភាគីចិនអះអាងថា ហ្វីលីពីនបានយកនាវាចម្បាំងមកចតនៅតំបន់ជម្លោះដោយខុសច្បាប់ ។
បើតាមច្បាប់ថ្មីដែលរដ្ឋាភិបាលចិនផ្សព្វផ្សាយតាមបណ្តាញសង្គមបញ្ជាក់ថា ឆ្មាំសមុទ្រចិនអាចឃុំខ្លួនជនបរទេសដែលពួកគេសង្ស័យថារំលោភព្រំដែន ហើយច្បាប់ថ្មីនេះបានចាប់ផ្តើមអនុវត្តចាប់ពីថ្ងៃទី១៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ ។ រីឯការចាប់ខ្លួនជនបរទេស គឺមានរយៈពេល៦០ឆ្នាំ ករណីជនបរទេសគ្មានឯកសារបញ្ជាក់ច្បាស់លាស់ ។
ច្បាប់ថ្មីនេះចែងទៀតថា ៖ «នាវាឈ្លានពានចូលដែនទឹកនៅតំបន់ Territorial Waters និងតំបន់ Adjacent Waters នៅសមុទ្រចិនដោយខុសច្បាប់ នឹងត្រូវបានចាប់ខ្លួនតាមការបញ្ជារបស់មេបញ្ជាការឆ្មាំសមុទ្រ ឬការិយាល័យឆ្មាំសមុទ្រស្រុក» ។ ការអះអាងភាពជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធិនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង បានធ្វើឱ្យអាជ្ញាធរក្រុងប៉េកាំងបញ្ជូននាវាជាច្រើនគ្រឿងមកឆ្នេរសមុទ្រដើម្បីយាមល្បាតក្នុងតំបន់ជម្លោះ និងផ្លាស់ប្តូរតំបន់ផ្កាថ្មជាច្រើនកន្លែងឱ្យក្លាយជាកោះសិប្បនិម្មិត ។
ចំណែករដ្ឋាភិបាលហ្វីលីពីនចោទប្រកាន់ឆ្មាំសមុទ្រចិនថា ប្រើប្រាស់វិធានការខុសច្បាប់ និងអមនុស្សធម៌ចំពោះនាវាហ្វីលីពីន ។ នៅខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន លោក Ferdinand Marcos Jr. បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ថ្កោលទោសថា វាជាទង្វើខុសច្បាប់, គំរាមកំហែង និងការបញ្ឆោតរបស់ចិន ។ នាវាឆ្មាំសមុទ្រចិនបានបាញ់ទឹកបណ្តេញនាវាហ្វីលីពីននៅដែនទឹកជម្លោះជាច្រើនលើក និងមានហេតុការណ៍នាវាបុកគ្នា រហូតធ្វើឱ្យទាហានហ្វីលីពីនរងរបួសជាច្រើននាក់ ។
លោក Wang Wenbin មន្ត្រីនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិនបានថ្លែង កាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ ថា ច្បាប់ថ្មីរបស់ចិនមានគោលបំណងដើម្បីឱ្យឆ្មាំសមុទ្រអនុវត្តតាម និងរក្សាវិន័យនៅតំបន់សមុទ្រ ។ លោកបញ្ជាក់ថា បុគ្គល ឬស្ថាប័នផ្សេងៗពុំចាំបាច់ព្រួយបារម្ភពីបញ្ហានេះទេ បើពួកគេពុំបានធ្វើអ្វីខុសច្បាប់ ៕
