នៅពេលអ្នកចេញក្រៅផ្ទះ ហើយត្រូវប្រើប្រាស់បង្គន់សាធារណៈ មិនថានៅផ្សារទំនើប ព្រលានយន្តហោះ សាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ ឬកន្លែងសាធារណៈផ្សេងឡើយ ការលាងសម្អាតដៃបន្ទាប់ពីចេញពីបង្គន់គឺជាទម្លាប់ល្អក្នុងការថែរក្សាអនាម័យ។ ប៉ុន្តែតើអ្នកធ្លាប់គិតទេថា សាប៊ូលាងដៃនៅទីនោះអាចធ្វើឲ្យដៃអ្នកកខ្វក់ជាងមុន?
តាមរយៈកម្មវិធី “Is It Really Real?” របស់ CCTV ផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុនៅប្រទេសចិន បានបង្ហាញអំពីការរកឃើញដ៏ភ្ញាក់ផ្អើលមួយគឺ សាប៊ូលាងដៃភាគច្រើននៅតាមបន្ទប់ទឹកសាធារណៈ មានបរិមាណបាក់តេរីខ្ពស់បំផុត ដែលខ្លះខ្ពស់ជាង ៦០០ដង នៃស្ដង់ដារសុវត្ថិភាពទៅទៀត។ ជាក់ស្ដែងដូចជានៅព្រលានយន្តហោះក្រុងប៉េកាំង សាប៊ូលាងដៃត្រូវបានរកឃើញថា មានបាក់តេរីរហូតដល់ ៦០០,០០០ CFU/ក្រាម ខណៈស្ដង់ដារសុវត្ថិភាពគឺតែ ១,០០០ CFU/ក្រាម ប៉ុណ្ណោះ។ កន្លែងផ្សេងៗដូចជា សណ្ឋាគារ រោងភាពយន្ត និងភោជនីយដ្ឋាន ក៏ត្រូវបានរកឃើញថា មានបាក់តេរីលើសកម្រិតផងដែរ។
កាលពីឆ្នាំ ២០១៦ មជ្ឈមណ្ឌលបង្ការជំងឺរាលដាលក្រុងប៉េកាំងបានរាយការណ៍ថា មានតែ ៦៤.៤% នៃសាប៊ូលាងដៃ នៅសណ្ឋាគារ និងភោជនីយដ្ឋានប៉ុណ្ណោះ ដែលឆ្លងកាត់ស្ដង់ដារត្រឹមត្រូវ។ ខណៈពេលដែលសំណុំ samples មួយចំនួនត្រូវបានរកឃើញថាមានជាតិបាក់តេរីគ្រោះថ្នាក់ដូចជា៖
-បាក់តេរីពីអាហារចេញពីពោះវៀន (Fecal coliform)
-ផ្សិត និងសារធាតុរំខានប្រភេទ yeast
-បាក់តេរីលើស្បែក Staphylococcus aureus
-និង បាក់តេរីរស់នៅកន្លែងសើម Pseudomonas aeruginosa ជាដើម។
ការលាងដៃដោយប្រើសាប៊ូផ្ទុកបាក់តេរី មិនត្រឹមតែមិនស្អាតនោះទេ ប៉ុន្តែអាចធ្វើឲ្យដៃកខ្វក់ជាងមុនផងដែរ។ ការសិក្សាមួយនៅសាលាបឋមសិក្សាបានបង្ហាញថា កុ.មារ និងបុគ្គលិកដែលប្រើសាប៊ូមានបាក់តេរី មានបាក់តេរីកើនដល់ ២៦ដង ខណៈដែលសាប៊ូដែលស្អាត អាចកាត់បន្ថយបាក់តេរីបានដល់ ៥០%។
ហេតុអ្វីបានជាសាប៊ូសាធារណៈកខ្វក់?
យ៉ាងណាមិញ មានហេតុផលសំខាន់ៗចំនួនបីដែលគេសង្ស័យថាបានធ្វើឲ្យសាប៊ូកខ្វក់៖
១.ការបំពេញសាប៊ូជាថ្មី ដោយមិនលាងដប
២.សាប៊ូផុតកំណត់ បាត់ប្រសិទ្ធិភាព និង ៣.បុគ្គលិកខ្លះ ដាក់ទឹកបន្ថែម ក្នុងដបសាប៊ូ ដើម្បីសន្សំថវិកាជាដើម។
ម៉្យាងវិញទៀត សាប៊ូសាធារណៈភាគច្រើនក៏មិនមានសារធាតុសម្លាប់មេរោគដូចជា PCMX
(parachloromethaxylenol) ដែលមានតម្លៃថ្លៃទេ។ សាប៊ូនៅទីនោះភាគច្រើនប្រើសារធាតុបំបែកប្រេង (surfactants) ប៉ុណ្ណោះ មិនអាចសម្លាប់មេរោគបានឡើយ ហើយវាអាចជាមូលហេតុឲ្យបាក់តេរី និងផ្សិតរស់នៅក្នុងដបសាប៊ូបានយូរជាងមុន។ ចឹងតើត្រូវឈប់លាងដៃឬទេ? ចម្លើយគឺ ទេ! ការលាងដៃនៅតែជាវិធីដ៏មានប្រសិទ្ធិភាពក្នុងការការពារជំងឺ ជាពិសេសជំងឺដែលបង្កការរាលដាលតាមរយៈផ្លូវអាហារ។ អ្វីដែលគួរធ្វើ គឺត្រូវលាងដៃជាមួយទឹកស្អាត យ៉ាងហោចណាស់ ៤០វិនាទី ប្រសិនបើមិនមានសាប៊ូស្អាត ឬអាចយកសាប៊ូតាមខ្លួន ឬក្រដាសសម្អាតមានសារធាតុសម្លាប់មេរោគ និងជៀសវាងប៉ះផ្ទាល់កន្លែងកខ្វក់។
អ្នកស្រាវជ្រាវបានប៉ាន់ស្មានថា ប្រសិនបើអ្នកដំណើរនៅព្រលានយន្តហោះលាងដៃជាញឹកញាប់ នឹងអាចបន្ថយហានិភ័យនៃជំងឺរាលដាលជាសកលបានពី ២៤% ទៅ ៦៩%។ ទោះជាយ៉ាងណា មិនត្រឹមតែសាប៊ូក្នុងបន្ទប់ទឹកសាធារណៈប៉ុណ្ណោះទេដែលសម្បូរបាក់តេរី សូម្បីតែរបស់ផ្សេងទៀតដូចជា ម៉ាស៊ីនសម្ងួត (Hand dryers ផ្ទុកខ្យល់កខ្វក់ក្នុងបង្គន់ ហើយបាញ់វាចេញវិញ) និងប៊ូតុងចុចទឹក (flush មានបាក់តេរី E. coli ច្រើនបំផុតដោយសារទឹកបាញ់ឡើង) ជាដើម សុទ្ធតែជាជម្រកបាក់តេរី។ សរុបមក ការលាងដៃនៅសាធារណៈស្មើនឹងមិនមានសុវត្ថិភាពទេ ប្រសិនបើសាប៊ូនោះមានបាក់តេរី។ ដូច្នេះ សូមប្រយ័ត្នខ្លួន ថែរក្សាអនាម័យ និងជ្រើសរើសការលាងដៃយ៉ាងត្រឹមត្រូវ ដើម្បីការពារសុខភាពខ្លួន រួមទាំងក្រុមគ្រួសារផងដែរ៕