តាមការស្រាវជ្រាវមួយរបស់ទស្សនាវដ្តី Nature Communications បង្ហាញថា កាលពី៣លាន ទៅ១៥លានឆ្នាំមុន ពិភពលោកធ្លាប់មានហេតុការណ៍បាក់ដីនៅក្រោមសមុទ្រដ៏ធំមួយនៅទ្វីបអង់តាកទិក ដែលធ្វើឱ្យកើតរលកយក្សស៊ូណាមិវាយប្រហារឆ្នេរសមុទ្រអាមេរិកខាងត្បូង, ប្រទេសនូវែលសេឡង់ និងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ។ អ្នកស្រាវជ្រាវលើកឡើងថា បម្រែបម្រួលអាកាសធាតុអាចធ្វើឱ្យកើតរលកយក្សស៊ូណាមិម្តងទៀត ។
អ្នកស្រាវជ្រាវបានធ្វើការស្ទង់មតិដោយការជីកស្រទាប់ដីល្បាប់នៅបាតសមុទ្រជ្រៅនៅទ្វីបអង់តាកទិក ហើយពួកគេរកឃើញថា ស្រទាប់ដីល្បាប់ទន់នៅក្រោមបាតសមុទ្របានធ្វើឱ្យដីក្រោមបាតសមុទ្របាក់ រហូតបណ្តាលឱ្យកើតរលកយក្សស៊ូណាមិកាលពីអតីតកាល ។ អ្នកស្រាវជ្រាវប៉ាន់ស្មានថា រលកយក្សស៊ូណាមិនេះអាចកើតឡើងដោយសារផ្ទាំងទឹកកករលាយ ដែលធ្វើឱ្យសម្ពាធដីនៅក្រោមសមុទ្រកាត់បន្ថយ និងបាក់ស្រទាប់ដីផ្នែកខាងលើ ។
គ្មានអ្នកណាម្នាក់បានដឹងអំពីទំហំ និងភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃរលកយក្សស៊ូណាមិកាលពីអតីតកាលទេ ប៉ុន្តែអ្នកស្រាវជ្រាវលើកឡើងថា រលកយក្សស៊ូណាមិកាលពីអតីតកាលមានកម្ពស់១៣ម៉ែត្រ ដែលបានកើតឡើងនៅឆ្នេរសមុទ្ររដ្ឋញូវហ្វូនឡែន ប្រទេសកាណាដា កាលពីឆ្នាំ១៩២៩ បានឆ.ក់យកជី.វិតមនុស្សអស់ចំនួន២៨នាក់ ។ ចំណែកស៊ូណាមិមានកម្ពស់១៥ម៉ែត្របានកើតឡើងនៅប្រទេសប៉ាពួញូហ្គីណេ កាលពីឆ្នាំ១៩៩៨ បានឆ.ក់យកជី.វិតមនុស្សអស់រាប់ពាន់នាក់ ។
អ្នកស្រាវជ្រាវម្នាក់លើកឡើងថា ៖ «វាអាចជាការប៉ាន់ស្មានខុសក៏ថាបាន ហើយវាអាចមានមូលហេតុផ្សេងទៀតដូចជា សីតុណ្ហភាពនៅសមុទ្រប្រែប្រួលយ៉ាងឆាប់រហ័សបានបំផ្លាញដីល្បាប់នៅក្រោមទឹក និងបណ្តាលឱ្យកើតការបម្លាស់ទីសំបកផែនដី ។ ការប្រើគំរូក្នុងកុំព្យូទ័រនឹងជួយឱ្យយើងអាចស្វែងរកចម្លើយនៅថ្ងៃអនាគតបាន» ។
ទោះយ៉ាងណា សីតុណ្ហភាពកើនឡើងនៅលើពិភពលោកបានធ្វើឱ្យផ្ទាំងទឹកកករលាយ ហើយសំបកផែនដីផ្លាស់ទីម្តងទៀតនៅថ្ងៃអនាគត ដោយសារសម្ពាធពីផ្ទាំងទឹកកកថយចុះ ហើយរលកយក្សស៊ូណាមិដែលគេប៉ាន់ស្មានក្នុងការស្រាវជ្រាវនេះអាចនឹងកើតឡើងពិតប្រាកដ ។ ហេតុនេះ ការជួយគ្នាកាត់បន្ថយសីតុណ្ហភាពនៅលើពិភពលោកមិនឱ្យកើនឡើង គឺប្រទេសនានាត្រូវប្រញាប់ដោះស្រាយរួមគ្នា ដើម្បីការពារកុំឱ្យមានការបាត់បង់ដ៏ធំកើតឡើង ៕ ប្រភព ៖ environman
