សុខភាព៖ មហារីកសុដន់ ជាជំងឺធ្ងន់ធ្ងរដែលសហគមន៍វេជ្ជសាស្ត្រនៅមិនទាន់ដឹងពី មូលហេតុច្បាស់លាស់ ប៉ុន្តែមានកត្តារួមចំណែកដែលអាចបង្កឱ្យកើតជំងឺនេះគឺ អ័រម៉ូន Estrogen ចំពោះស្ត្រីដែលបង្កឱ្យមានការ ផ្លាស់ប្តូរកោសិកាជាលិកាសុដន់ច្រើនពេកដែលបណ្តាលឱ្យមានការលូតលាស់ខុសប្រក្រតី។ ខណៈពេលរាងកាយមិនអាចគ្រប់គ្រងការលូតលាស់នោះបាន ធ្វើឱ្យកោសិកាទាំងនោះក្លាយទៅជាមហារីកនិងលូតលាស់យ៉ាងឆាប់រហ័ស ដែលងាយនឹងឆ្លងទៅសរីរាង្គផ្សេងៗ។
តាមពិតទៅមហារីកសុដន់ កើតឡើងដំបូងមិនមានរោគសញ្ញាឈឺចាប់ គ្មានការរំខាន ធ្វើឱ្យស្ត្រីជាច្រើនមានការធ្វេសប្រហែស គិតថាមិនអីទេរហូតដល់ជំងឺនេះរាលដាលទៅជារោគសញ្ញាផ្សេងទៀតដូចជាសុដន់ហើមខុសប្រក្រតីរោគសញ្ញារលួយប្រេះ និងស្លាកស្នាមទើបទៅជួបគ្រូពេទ្យ ដែលដល់ដំណាក់កាលមិនអាចព្យាបាលបាន។
ដូច្នេះជំងឺមហារីកសុដន់ក៏បាន សម្លាប់ជីវិតស្ត្រីជាច្រើននាក់ ក្នុងមួយឆ្នាំៗនៅលើពិភពលោក។
កត្តាហានិភ័យនៃជំងឺមហារីកសុដន់
១.មានតំណពូជ
២.ភេទស្រីអាយុចាប់ពី ៤០ឆ្នាំឡើងទៅ
៣. ធ្លាប់បានទទួលការវះកាត់ដុំពកសុដន់
៤. ការមិនមានកូន
៥. ការប្រើថ្នាំអរម៉ូនសម្រាប់ការអស់រដូវអស់រយៈពេលជាង១០ឆ្នាំឡើង។
សញ្ញាគ្រោះថ្នាក់ ទាំង ៧ នៃ ” មហារីកសុដន់ ”
១. Palpation នៃដុំមួយនៅក្នុងតំបន់សុដន់ឬនៅក្រោមក្លៀក នៅពេលអ្នកចុចនិងឈឺចាប់ ឬមិនឈឺ (ប្រសិនបើឈឺវាជាដុំគីស តែបើមិនមានការឈឺចាប់ វាជាមហារីក ប៉ុន្តែមិនមែនជានិច្ចនោះទេ”ត្រូវការពិនិត្យឱ្យច្បាស់បន្ថែម”)។
២. រូបរាង និង ទំហំសុដន់ខុសប្រក្រតី ដោយដើមទ្រូងស្ត្រីទាំងពីរជាធម្មតាមិនស្មើគ្នាបន្តិចតែប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែប្រសិនបើអ្នកកត់សម្គាល់ឃើញថា រូបរាងមានទំហំខុសគ្នាខ្លាំង វាអាចមានបញ្ហាមិនប្រក្រតី។
៣. ច្របាច់សុដន់ថ្នមៗ បន្ទាប់មកអ្នកនឹងបានរកឃើញថាមានកូនកណ្តុរឈាម ឬសារធាតុរាវខ្លះចេញមក (មិនរាប់បញ្ចូលករណីម្តាយបំបៅកូន)។
៤. ដំបៅដ៏បចម្លែក ត្រូវបានរកឃើញ ឬកើតឡើងនៅក្នុងតំបន់ក្បាលសុដន់
៥. ស្បែកជុំវិញសុដន់មានស្នាមមិនប្រក្រតីខ្លះៗដូចជាមានស្នាមជ្រីវជ្រួញ
៦. សម្រាប់ករណីម្តាយបំបៅដោះ មានភាពមិនប្រក្រតីមួយចំនួន ដូចជា នៅពេលដែលទឹកដោះត្រូវបានបញ្ចេញចេញពីសុដន់បណ្តាលឱ្យឈឺទ្រូង ពណ៌ទឹកដោះមិនធម្មតា ឬទឹកដោះមានឈាម។
៧. សុដន់អាចហើមក្រហមរលាកឬឈឺទ្រូង ទោះបីជាវាមិនមែនជាថ្ងៃមករដូវក៏ដោយ
វិធីពិនិត្យមហារីកសុដន់ដោយខ្លួនឯងដំបូង
តើអ្នកដឹងដោយរបៀបណាថាអ្នកកើតមហារីកសុដន់? ដូច្នេះត្រូវតែពិនិត្យដោយវេជ្ជបណ្ឌិតតាមរយៈម៉ាស៊ីន Mammogram និងឧបករណ៍ផ្សេងទៀត ពាក់ព័ន្ធ ប៉ុន្តែជាមួយគ្នានោះយើងអាចពិនិត្យមើលភាពខុស ប្រក្រតីសុដន់របស់យើងជាបឋមដោយខ្លួនយើងដំបូងផ្ទាល់។
-ដោះអាវ ឈរមុខនឹងកញ្ចក់ សង្កេតមើលថាតើមានភាពខុសគ្នាខ្លាំងរវាងសុដន់ទាំងពីរ តើរូបរាងខុសពីដើមមែនទេ?
-ឈរដោយដាក់ជើងរបស់អ្នកឱ្យទទឹងត្រគាកដាច់ពីគ្នា ហើយលើកដៃទាំងពីរ តើអ្នកសម្គាល់ឃើញ សុដន់ប្រែប្រួលរាងខុសគ្នាទាំងសងខាងទេ? ប្រែទៅជាទិសដៅចម្លែកឬអត់?
-ប្រើម្រាមដៃ កណ្តាល ចង្អុល និងនាង ដោយម្រាមទាំងបីក្រសោបទន្ទឹមគ្នា ហើយចុចតិចៗ ជារង្វង់ពីក្បាលសុដន់ទៅ សុដន់ និងគល់សុដន់ តើរកឃើញដុំពកចម្លែកនៅក្រោមសុដន់ទេ? ឬក៏ឈឺឬអត់?
-ច្របាច់ក្បាលសុដន់ ថ្នមៗ ថាតើក្បាលសុដន់ឈឺ ឬមានហូរទឹករងៃចេញទេ?
ជាមួយគ្នានោះប្រសិនបើភាពមិនធម្មតាត្រូវបានរកឃើញតាមមធ្យោបាយណាមួយ អ្នកគួរតែទៅពិនិត្យ ឱ្យច្បាស់ជាមួយគ្រូពេទ្យបន្ថែមនៅមន្ទីរពេទ្យ៕ ប្រភព៖ Sanook