សុខភាព៖ មហារីកសុដន់ ជាជំងឺធ្ងន់ធ្ងរដែលសហគមន៍វេជ្ជសាស្ត្រនៅមិនទាន់ដឹងពី មូលហេតុច្បាស់លាស់ ប៉ុន្តែមានកត្តារួមចំណែកដែលអាចបង្កឱ្យកើតជំងឺនេះគឺ អ័រម៉ូន Estrogen  ចំពោះស្ត្រីដែលបង្កឱ្យមានការ ផ្លាស់ប្តូរកោសិកាជាលិកាសុដន់ច្រើនពេកដែលបណ្តាលឱ្យមានការលូតលាស់ខុសប្រក្រតី។ ខណៈពេលរាងកាយមិនអាចគ្រប់គ្រងការលូតលាស់នោះបាន ធ្វើឱ្យកោសិកាទាំងនោះក្លាយទៅជាមហារីកនិងលូតលាស់យ៉ាងឆាប់រហ័ស ដែលងាយនឹងឆ្លងទៅសរីរាង្គផ្សេងៗ។

តាមពិតទៅមហារីកសុដន់ កើតឡើងដំបូងមិនមានរោគសញ្ញាឈឺចាប់ គ្មានការរំខាន ធ្វើឱ្យស្ត្រីជាច្រើនមានការធ្វេសប្រហែស គិតថាមិនអីទេរហូតដល់ជំងឺនេះរាលដាលទៅជារោគសញ្ញាផ្សេងទៀតដូចជាសុដន់ហើមខុសប្រក្រតីរោគសញ្ញារលួយប្រេះ និងស្លាកស្នាមទើបទៅជួបគ្រូពេទ្យ ដែលដល់ដំណាក់កាលមិនអាចព្យាបាលបាន។

ដូច្នេះជំងឺមហារីកសុដន់ក៏បាន សម្លាប់ជីវិតស្ត្រីជាច្រើននាក់ ក្នុងមួយឆ្នាំៗនៅលើពិភពលោក។

កត្តាហានិភ័យនៃជំងឺមហារីកសុដន់

១.មានតំណពូជ

២.ភេទស្រីអាយុចាប់ពី ៤០ឆ្នាំឡើងទៅ

៣. ធ្លាប់បានទទួលការវះកាត់ដុំពកសុដន់

៤. ការមិនមានកូន

៥. ការប្រើថ្នាំអរម៉ូនសម្រាប់ការអស់រដូវអស់រយៈពេលជាង១០ឆ្នាំឡើង។

សញ្ញាគ្រោះថ្នាក់ ទាំង ៧ នៃ ” មហារីកសុដន់ ”   

១. Palpation នៃដុំមួយនៅក្នុងតំបន់សុដន់ឬនៅក្រោមក្លៀក នៅពេលអ្នកចុចនិងឈឺចាប់ ឬមិនឈឺ (ប្រសិនបើឈឺវាជាដុំគីស តែបើមិនមានការឈឺចាប់ វាជាមហារីក ប៉ុន្តែមិនមែនជានិច្ចនោះទេ”ត្រូវការពិនិត្យឱ្យច្បាស់បន្ថែម”)។

២. រូបរាង និង ទំហំសុដន់ខុសប្រក្រតី ដោយដើមទ្រូងស្ត្រីទាំងពីរជាធម្មតាមិនស្មើគ្នាបន្តិចតែប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែប្រសិនបើអ្នកកត់សម្គាល់ឃើញថា រូបរាងមានទំហំខុសគ្នាខ្លាំង វាអាចមានបញ្ហាមិនប្រក្រតី។

៣. ច្របាច់សុដន់ថ្នមៗ បន្ទាប់មកអ្នកនឹងបានរកឃើញថាមានកូនកណ្តុរឈាម ឬសារធាតុរាវខ្លះចេញមក (មិនរាប់បញ្ចូលករណីម្តាយបំបៅកូន)។

៤. ដំបៅដ៏បចម្លែក ត្រូវបានរកឃើញ ឬកើតឡើងនៅក្នុងតំបន់ក្បាលសុដន់

៥. ស្បែកជុំវិញសុដន់មានស្នាមមិនប្រក្រតីខ្លះៗដូចជាមានស្នាមជ្រីវជ្រួញ

៦. សម្រាប់ករណីម្តាយបំបៅដោះ មានភាពមិនប្រក្រតីមួយចំនួន ដូចជា នៅពេលដែលទឹកដោះត្រូវបានបញ្ចេញចេញពីសុដន់បណ្តាលឱ្យឈឺទ្រូង ពណ៌ទឹកដោះមិនធម្មតា ឬទឹកដោះមានឈាម។

៧. សុដន់អាចហើមក្រហមរលាកឬឈឺទ្រូង ទោះបីជាវាមិនមែនជាថ្ងៃមករដូវក៏ដោយ

វិធីពិនិត្យមហារីកសុដន់ដោយខ្លួនឯងដំបូង       

តើអ្នកដឹងដោយរបៀបណាថាអ្នកកើតមហារីកសុដន់? ដូច្នេះត្រូវតែពិនិត្យដោយវេជ្ជបណ្ឌិតតាមរយៈម៉ាស៊ីន Mammogram និងឧបករណ៍ផ្សេងទៀត ពាក់ព័ន្ធ ប៉ុន្តែជាមួយគ្នានោះយើងអាចពិនិត្យមើលភាពខុស ប្រក្រតីសុដន់របស់យើងជាបឋមដោយខ្លួនយើងដំបូងផ្ទាល់។

-ដោះអាវ ឈរមុខនឹងកញ្ចក់ សង្កេតមើលថាតើមានភាពខុសគ្នាខ្លាំងរវាងសុដន់ទាំងពីរ តើរូបរាងខុសពីដើមមែនទេ?

-ឈរដោយដាក់ជើងរបស់អ្នកឱ្យទទឹងត្រគាកដាច់ពីគ្នា ហើយលើកដៃទាំងពីរ តើអ្នកសម្គាល់ឃើញ សុដន់ប្រែប្រួលរាងខុសគ្នាទាំងសងខាងទេ? ប្រែទៅជាទិសដៅចម្លែកឬអត់?

-ប្រើម្រាមដៃ កណ្តាល ចង្អុល និងនាង ដោយម្រាមទាំងបីក្រសោបទន្ទឹមគ្នា ហើយចុចតិចៗ ជារង្វង់ពីក្បាលសុដន់ទៅ សុដន់ និងគល់សុដន់ តើរកឃើញដុំពកចម្លែកនៅក្រោមសុដន់ទេ? ឬក៏ឈឺឬអត់?

-ច្របាច់ក្បាលសុដន់ ថ្នមៗ ថាតើក្បាលសុដន់ឈឺ ឬមានហូរទឹករងៃចេញទេ?

ជាមួយគ្នានោះប្រសិនបើភាពមិនធម្មតាត្រូវបានរកឃើញតាមមធ្យោបាយណាមួយ អ្នកគួរតែទៅពិនិត្យ ឱ្យច្បាស់ជាមួយគ្រូពេទ្យបន្ថែមនៅមន្ទីរពេទ្យ៕ ប្រភព៖ Sanook