បើតាម Ancient Origins នោះអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ នៅតែជជែកវែកញែក អស់រយៈ១៥០ឆ្នាំ មកហើយ ពីប្រធានបទ «តើគួរបើកគំរបដប ស្រាមានអាយុកាល ១៦៥០ ឆ្នាំ» ដែលកំពុងដាក់តាំងនៅសារៈមន្ទីរប្រវត្តិសាស្ត្រ Pfalz ទីក្រុង Speyer ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ដែរ ឬ ទេ? ។
ទោះបីជាអ្នកណាៗ ក៏ចង់ដឹងដែរ តែគ្មានអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រណា ហ៊ានបើកគំរបដបស្រា ដែលបិទជិតនេះឡើយ ។
ពួកអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ បានរកឃើញស្រាមួយដបនេះ នៅឆ្នាំ១៨៦៧ គ្រាគេធ្វើកំណាយផ្នូរមានតាំងពីសតវត្សទី៤ របស់អភិជនក្រិច ជិតទីក្រុង Speyer ។ វាជាដបស្រាតែ១គត់ ដែលនៅល្អក្នុងចំណោមដបស្រា ១៦ ទៀត ដែលពុំមានទឹកនៅខាងក្នុង ។
ដបស្រានេះមានចំណុះ ១,៥ លីត្រ ពណ៌លឿងក្រម៉ៅ កន្លែងកាន់ធ្វើជារូបត្រីបាឡែន ត្រូវបានផលិតនៅតំបន់នោះ (Speyer) ខ្ទង់ចន្លោះឆ្នាំ ៣២៥ – ៣៥០ ។ វាជាដបស្រា Wine បូរាណបំផុត លើពិភពលោក ។ នៅបាតដប គឺជាសារធាតុរាវថ្លាឈ្វាង រីឯផ្នែកខាងលើជាល្បាយពណ៌លឿង ក្រម៉ៅស្រដៀងនឹងជ័រ Colofan ។ មាត់ដបត្រូវបានបិទភ្ជិតដោយក្រមួនឃ្មុំ ចាប់តាំងពីពេលផលិតរហូតទល់បច្ចុប្បន្ន ។
ស្រានេះស្ថិតក្នុងផ្នូរមានផ្ទុកអដ្ឋិធាតុរបស់បុរស និងនារីម្នាក់ ។ បុរសនោះត្រូវបានចាត់ទុកជាបុគ្គលល្បីល្បាញម្នាក់របស់ក្រិច ហើយស្រានោះគឺជាសំណែនជូនដំណើរឡើងឋានសួគ៌របស់បុរសនោះ ។
អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រលើកឡើងមតិខុសៗគ្នា ជាអាទិ៍ ៖
– គីមីវិទូយល់ថា ស្រាដែលទុកយូរពេកបែបនេះ វាពុំសមស្របសំរាប់បរិភោគទេ ។
– អ្នកឯកទេសខាងមេរោគ «យើងពុំប្រាកដថា ពេលប៉ះទង្គិចនឹងបរិយាកាស ក្រោយត្រូវឃុំខ្លួនរយៈពេលមួយវែងបែបនេះ វាទ្រាំទ្របានទេ ?» ។
ចំណែកអ្នកផឹកវិញគឺៈ គាស់ផឹកទៅ ទើបដឹងថាវាយ៉ាងម៉េច! មែនទេ ប្រិយមិត្ត !?
ដកស្រង់ពី សារព័ត៌មាន ខ្មែរស្ថាបនា
