ជំងឺអុតស្វា ឬ ត្រូវបានគេហៅម្យ៉ាងទៀតថា Monkeypox Virus គឺជាជំងឺរាត្បាតមួយប្រភេទដែលបណ្តាលមកពីការឆ្លងមេរោគទៅលើសត្វស្វាមកកាន់មនុស្ស ។ ជំងឺនេះត្រូវបានគេរកឃើញកាលពី ៦៤ ឆ្នាំមុន ក្នុងឆ្នាំ ១៩៥៨ នៅពេលដែលអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានរកឃើញការផ្ទុះឡើងចំពោះសត្វស្វាដែលត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ដើម្បីពិសោធន៍នៅក្នុងមន្ទីរពិសោធន៍។
មនុស្សដំបូងបង្អស់របស់ពិភពលោកដែលឆ្លងជំងឺអុតស្វានេះ ត្រូវបានគេរកឃើញនៅក្នុងឆ្នាំ 1970 ទៅលើក្មេងប្រុសអាយុ 9 ឆ្នាំម្នាក់ដែលមកពីប្រទេសកុងហ្គោ។ បន្ទាប់មក ករណីនៃការឆ្លងជំងឺអុតស្វានេះក័៏បានបន្តកើតមានឡើងជាបន្ទាប់ទៀត។ ដែរករណីភាគច្រើននៃជំងឺនេះត្រូវបានរកឃើញនៅប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងលិច និងកណ្តាល។
ដោយឡែកកាលពីពេលថ្មីៗនេះ ជំងឺនេះក៏ត្រូវបានផ្ទុះឡើងជាថ្មីម្ដងទៀត ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ឈ្មោះថាជា ជំងឺអុតស្វា ឬ Monkeypox Virus (MPXV) និងមានឈ្មោះជាផ្លូវការថា Smallpox បន្ទាប់ពីជំងឺកូវីដ-19 បានស្ងប់ស្ងាត់មួយរយៈពេលខ្លី ។
យ៉ាងណាមិញកាលពីថ្ងៃទី 9 ខែមិថុនា ឆ្នាំ 2022 កន្លងទៅនេះ ត្រូវបានគេដឹងថា មានករណីឆ្លងជំងឺអុតស្វាជាង 900 ករណី ដែលករណីភាគច្រើនត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងតំបន់អឺរ៉ុប ។ ដូចជានៅក្នុងប្រទេសអង់គ្លេស អេស្ប៉ាញ ស៊ុយអែត អ៊ីតាលី បែលហ្ស៊ិក ព័រទុយហ្គាល់ និងកាណាដាជាដើម ។
ខាងក្រោមនេះគឺជារឿងទាំង៧យ៉ាង ដែលអ្នកគួរតែដឹងអំពីជំងឺអុតស្វាយ ដែលមនុស្សជាច្រើនតែងតែធ្វើការប៉ានស្មានខុស ៖
- ជំងឺអុតស្វា ឬ Monkeypox Virus (MPXV) និងមានឈ្មោះជាផ្លូវការថា Smallpox មិនមែនជាជំងឺថ្មីដែលពិភពលោកទើបតែជួបប្រទះនោះទេ ដោយឡែកវាត្រូវបានគេរកឃើញតាំងពី៦៤ឆ្នាំមុនមកម៉្លេះ ។
- ជំងឺអុតស្វា គឺជាជំងឺរាតត្បាតដែលងាយឆ្លង និងងាយបំបែកមេរោគឲ្យរីករាលដាល ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យវាក្លាយជាជំងឺដែលគួរឲ្យព្រួយបារម្ភ និងត្រូវតាមដានយ៉ាងដិតដល់បំផុតចំពោះអ្នកជម្ងឺ។
- ជំងឺអុតស្វា អាចឆ្លងតាមរយៈការរួមភេទ ព្រមទាំងត្រូវបានគេរកឃើញនៅក្នុងប្រទេសអេស្ប៉ាញជាង 60 ករណី គឺបណ្ដាលមកពីការប្រើប្រាស់សម្លៀកបំពាក់ក្នុងកន្លែងស្ទីម សូណាជាមួយគ្នា។
- ពេលមេរោគ Monkeypox ចូលទៅក្នុងខ្លួន វាត្រូវការពេលយូរដើម្បីភ្ញាស់ ចន្លោះពី5-21 ថ្ងៃ។ ដោយមានរោគសញ្ញាដំបូងគឺស្ទើរតែដូចគ្នានឹងជំងឺគ្រុនផ្តាសាយដែរ គឺគ្រុនក្តៅ ឈឺក្បាល ឈឺសាច់ដុំ អស់កម្លាំង និងខ្លះទៀតមានកូនកណ្តុររីកធំ បន្ទាប់មកក៏មានកន្ទួលពងបែក ឡើងលើផ្ទៃមុខ បាតដៃ និងបាតជើង ដែលដំបៅនេះងាយឆ្លងពីមនុស្សទៅមនុស្ស។
- ជម្ងឺអុតស្វា រហូតមកទល់នឹងពេលនេះមិនទាន់ត្រូវបានគេរកឃើញថាមានករណីស្លាប់នៅឡើយនោះទេ ទោះក្នុងករណីធ្ងន់ធ្ងរក៏ដោយក៏បានត្រឹមគេធ្វើការព្យាបាលដោយការប្រើថ្នាំប្រឆាំងនឹងមេរោគប៉ុណ្ណោះ។
- មេរោគ Monkeypox និង វីរុសChimpanzee Adenovirus មិនមានការទាក់ទងជាមួយគ្នាឡើយ ទាំងនៅក្នុងលក្ខខណ្ឌនៃកូដហ្សែន ក៏ដូចជាការបង្កើតមេរោគ ។
- មិនមានមិនមានភស្តុតាងច្បាស់លាស់ណាមួយដែលបង្ហាញថា វ៉ាក់សាំងជំងឺអុតស្វាយរបស់មនុស្ស អាចផ្តល់ការការពារទៅពីមនុស្សទៅកាន់មេរោគអុតស្វានេះមនៅក្នុងកម្រិតណានោះទេ។
