រដ្ឋធានីកាប៊ុល៖ ក្រោយពេលផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលរបស់លោក Ashraf Ghani កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ ហើយឡើងកាន់អំណាច នៅលើទឹកដីអាហ្វហ្គានីស្ថាន សាជាថ្មីនោះមក តាលីបង់ នៅតែបន្ដដាក់បម្រាមដល់ក្មេងស្រីអាហ្វហ្គានីស្ថានរាប់លាននាក់ នៅទូទាំងប្រទេសមិនឲ្យចូលរៀនសូត្របន្ដទៀតឡើយ។
បើតាមសារព័ត៌មាន BBC បានចេញផ្សាយ នៅថ្ងៃទី១៨ ខែតុលា ថា អាហ្វហ្គានីស្ថានក្លាយជាប្រទេសតែមួយគត់ នៅលើពិភពលោក ត្រូវហាមឃាត់ពលរដ្ឋ ប្រហែលពាក់កណ្ដាល មិនឲ្យទទួលបានការអប់រំ។ ស្រ្ដីអាហ្វហ្គានីស្ថាន ត្រូវបានហាមឃាត់ ក្នុងការធ្វើការ នៅក្នុងវិស័យសុខាភិបាលសាធារណៈ។
បើតាមសារព័ត៌មាន Al Jazeera បានចេញផ្សាយ នៅថ្ងៃទី១៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ ថា កាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១ កន្លងទៅនេះ របបគ្រប់គ្រងរបស់តាលីបង់ បច្ចុប្បន្ន បានប្រកាស ថា សាលារៀនទាំងអស់ នឹងបើកដំណើរការរៀនសូត្រឡើងវិញ។ ប៉ុន្ដែការចូលរៀនឡើងវិញនេះ គឺបានតែសម្រាប់សិស្សប្រុសគ្រប់វ័យទាំងអស់ ដោយលើកលែងតែសិស្សស្រីថ្នាក់អនុវិទ្យាល័យ។ សកម្មភាពរបស់តាលីបង់ នាពេលនេះ កំពុងតែបង្កឲ្យកើតជាសំណួរចោទសួរឡើង អំពីគោលនយោបាយរបស់ក្រុមប្រដាប់អាវុធក្បាលរឹងមួយនេះ អំពីសិទ្ធិសិក្សារបស់ស្រ្ដី។
បើតាមការសិក្សា (PDF) នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៥ រៀបចំឡើង សម្រាប់ UNESCO តាមរយៈវេទិកាអប់រំពិភពលោក (World Education Forum) បានឲ្យដឹងថា សាលារៀន នៅក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាន ជិត៥០ភាគរយ ខ្វះខាតអគាសិក្សា។ បច្ចុប្បន្ននេះ ក្មេងស្រីអាហ្វហ្គានីស្ថាន ជាង២,២លាននាក់ មិនអាចចូលរៀនបាន ដូចពីឆ្នាំមុនទេ ពោលគឺ៦០ភាគរយ នៃកុមារី សរុប ដែលមិនបានទៅសាលារៀន នៅទូទាំងប្រទេស។
ទោះជាយ៉ាងណា ក្រោយការផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលរបស់លោក Ashraf Ghani ប្រធានាធិបតីអាហ្វហ្គានីស្ថាន កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ ហើយរហូតមកដល់ពេលនេះ តាលីបង់ នៅតែមិនមានភាពច្បាស់លាស់ ក្នុងការបើកអនុវិទ្យាល័យឡើងវិញ។ ករណីនេះ កំពុងតែបង្កជាបញ្ហា និង ធ្វើឲ្យប៉ះទង្គិចដល់អារម្មណ៍របស់ក្មេងស្រីអាហ្វហ្គានីស្ថាន រាប់លាននាក់ ជាពិសេស ក្រុមគ្រួសារ ដែលតែងតែគិតថា ក្រោយការបញ្ចប់សង្គ្រាម ប្រទេសអាចវិលត្រឡប់ទៅរកជីវភាពធម្មតាឡើងវិញ។
តាលីបង់ ធ្លាប់គ្រប់គ្រងអំណាច នៅលើទឹកដីអាហ្វហ្គានីស្ថាន ចន្លោះពីឆ្នាំ១៩៩៦-២០០១ មុនពេលសហរដ្ឋអាមេរិក និងសម្ពន្ធមិត្ត បានលើកកងទ័ព វាយចូលលុកលុយ និងបណ្ដេញចេញពីអំណាច។ នៅក្នុងរបបគ្រប់គ្រងរបស់តាលីបង់ នាពេលនេះ បានប្រព្រឹត្តអំពើឃោរឃៅ និងដាក់បម្រាមយ៉ាងតឹងតែងបំផុត ជាពិសេស ទៅលើស្រ្ដី។ ស្រ្ដីអាហ្វហ្គានីស្ថាន មិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យចូលរៀន ហើយការចេញទៅណាឆ្ងាយពីផ្ទះ ត្រូវមានសាច់ញាតិជាបុរសទៅជាមួយ។ ប្រសិនបើល្មើសនឹងបម្រាបរបស់ពួកគេ ស្រ្ដីអាហ្វហ្គានីស្ថាន ត្រូវរងទណ្ឌកម្មយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ហើយករណីខ្លះ អាចនឹងត្រូវគេដាក់ទណ្ឌកម្ម ដោយគប់នឹងដុំថ្ម រហូតដល់ស្លាប់ក៏មានដែរ។
ការហាមឃាត់ស្រ្ដី មិនឲ្យចូលសិក្សាបែបនេះ ធ្វើឲ្យពលរដ្ឋអាហ្វហ្គានីស្ថាន តែងតែគិតថា តាលីបង់ អាចនឹងយកច្បាប់ដ៏ព្រៃផ្សៃ កាលពី២០ឆ្នាំមុន មកអនុវត្ដបន្ដទៀត។ បច្ចុប្បន្ន ស្រ្ដីអាហ្វហ្គានីស្ថាន កំពុងតែចាប់ផ្ដើម បាត់បង់សិទ្ធិសិក្សារបស់ពួកគេ ក្រោយការដួលរលំរដ្ឋាភិបាលរបស់លោក Ashraf Ghani ប្រធានាធិបតីអាហ្វហ្គានីស្ថាន កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១៕
