ឆាយ៉ា ជារុក្ខជាតិដែលមានប្រភពដើមនៅតំបន់អាមេរិកកណ្ដាល។ ឆាយ៉ាជារុក្ខជាតិរស់បានយូរឆ្នាំ ហើយបច្ចុប្បន្នកំពុងត្រូវបានដាំដុះនៅកម្ពុជា។ ប្រជាជនមួយចំនួននៅប្រទេសកម្ពុជា ហៅឈ្មោះដំណាំនេះថា បន្លែផ្អែម អូលីវ ឬ ខាត់ណាយក្ស ទៅតាមការនិយមហៅតាមតំបន់។ ដំណាំប្រភេទនេះ ច្រើនឃើញគេដាំក្នុងសួនបន្លែ ដាំធ្វើជារបង ឬដាំធ្វើជារុក្ខជាតិលំអក៏បាន។
ដំណាំឆាយ៉ាសម្បូរទៅដោយ សារធាតុចិញ្ចឹមច្រើនជាពិសេសជាតិដែក ប៉ូតាស្យូម កាល់ស្យូមវីតាមីនអានិងវីតាមីនសេ។ជាទូទៅមានសារធាតុចិញ្ចឹម ២ទៅ៣ដងច្រើនជាងពួកបន្លែសន្លឹកផ្សេងៗទៀត។ តាមការស្រាវជ្រាវរបស់អ្នកវិទ្យាសាស្រ្ដមកពីប្រទេសម៉ិចស៊ិចកូ និងពីប្រភពផ្សេងៗ បានអោយដឹងថាការបរិភោគឆាយ៉ានាំមកនូវ៖
+គុណប្រយោជន៍ដល់សុខភាពដូចខាងក្រោម៖
-ជួយអោយចរន្តឈាមក្នុងរាងកាយដំណើរការបានល្អ
-ជួយការរំលាយអាហារ
-ជួយការពារជំងឺឬសដូងបាត
-ជួយភ្នែកអោយមើលបានច្បាស់
-ជួយបន្ថយកូលេស្តេរ៉ូល
-ជួយសំរកទំងន់
-បង្កើតជាតិកាល់ស្យូមក្នុងឆ្អឹង
-ជួយការពាររលាកបំពង់ក និង ជំងឺក្អក
-ជួយការពារជំងឺខ្វះឈាមក្រហម
-ជួយការចងចាំ និងខួរក្បាលចងចាំបានល្អ
-ជួយប្រឆាំងជំងឺទឹកនោមផ្អែម
-ជួយអោយក្រចករឹងមាំល្អ
-ជួយម្តាយអោយមានទឹកដោះច្រើន
-ជាចំណីសត្វដ៏ពេញនិយមសំរាប់មាន់ទា………-ល-។
+របៀបនៃការកែច្នៃឆាយ៉ាយកមកបរិភោគ៖
មុនពេលយកឆាយ៉ាមកបរិភោគ អាចធ្វើការសកដើមដូចជាបន្លែខាត់ណាដើម។ មុននឹងឆា គេយកទៅស្រុសជាមួយទឹកក្តៅជាមុនសិន ដើម្បីកាត់បន្ថយជ័រ ឬក្លិនក្រពុល
-អាចបរិភោគធ្វើជាអន្លក់ (ស្រុសឱ្យឆ្អិន) ឆា សម្លកកូរ ប្រហើរ និងចៀនជាមួយពងទាបាន
-ស្លឹកឆាយ៉ា គេអាចប្រើធ្វើជាចំណីសត្វ ដូចជាមាន់ ទា បានដែរ តែយកល្អ គេគួរតែត្រូវហាល វាឱ្យស្ងួតសិន។
បងប្អូនគួរតែសាកល្បងបរិភោគ បន្លែផ្អែម ឬក៏ឆាយ៉ា ឲ្យបានគ្រប់គ្នាព្រោះតែវាមានគុណសម្បត្តិដល់សុខភាពជាច្រើន ពីព្រោះសុខភាពគឺជាកត្តាចម្បង ដែលយើងត្រូវតែយកចិត្តទុកដាក់ ៕
