រាជធានីភ្នំពេញ ៖ នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៩នេះ អង្គភាពគយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជា បាននឹងកំពុងរៀបចំនីតិវិធីច្បាប់ ដើម្បីបញ្ជូនកាកសំណល់សំរាមប្លាស្ទីក ត្រឡប់ទៅប្រទេសដើមវិញ និងធ្វើការផាកពិន័យលើក្រុមហ៊ុនដែលនាំចូលមកកម្ពុជា ទៅតាមច្បាប់ជាធរមាន ។ ជាមួយគ្នានោះ ក្រសួងបរិស្ថាន និងសមត្ថកិច្ច ពាក់ព័ន្ធនឹងធ្វើការស៊ើបអង្កេតបន្ថែមទៀត ដើម្បីស្វែងរកប្រភព និងឫសគល់ដែលនាំឲ្យមានការនាំចូលសំណល់សំរាមនេះមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា ។
សូមរម្លឹកថា កុងទឺន័រចំនួន៨៣ទូរ ដែលមានផ្ទុកកាកសំណល់សំរាមពេញៗនាំចូលពីបរទេស ត្រូវកម្លាំងសមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធបើកប្រតិបត្តិការគាស់ទូរកុងទឺន័រទាំងអស់នោះ ដើម្បីពិនិត្យជាក់ស្ដែង នៅក្នុងកំពង់ផែខេត្តព្រះសីហនុ កាលពីរសៀលថ្ងៃទី១៦ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៩នេះ ។
ការគាស់ទូរកុងទឺន័រឆែកទាំងអស់នេះ ក្រោមការដឹកនាំដោយឯកឧត្តមបណ្ឌិត គុណ ញឹម ប្រតិភូរាជរដ្ឋាភិបាល ទទួលបន្ទុកជាអគ្គនាយក នៃអគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករ និងឯកឧត្តម សាយ សំអាល់ រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងបរិស្ថាន ឯកឧត្តម គួច ចំរើន អភិបាលនៃគណៈខេត្តព្រះសីហនុ ឯកឧត្តម លូ គឹមឈុន ប្រតិភូរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ទទួលបន្ទុកជាអគ្គនាយកកំពង់ផែស្វយ័តព្រះសីហនុ ។
មន្ដ្រីគយដែលចូលរួមប្រតិបត្តិការនេះ បានបង្ហើបថា មូលហេតុដែលកាកសំណល់សំរាមប្លាស្ទីកនេះ អាចនាំចូលកម្ពុជាបាន ព្រោះតែប្រទេសប្រភពដើម បានក្លែងបន្លំឯកសារនាំចូល ដោយមិនបញ្ជាក់ប្រភេទទំនិញច្បាស់លាស់ ពោលគ្រាន់តែសរសេរថា ប្រភេទទំនិញកែច្នៃ ។
សូមបញ្ជាក់ថា ពាក់ព័ន្ធករណីឆែករកឃើញកាក់សំណល់ចូលប្រទេសកម្ពុជានេះ កាលពីថ្ងៃសុក្រទី១២ កក្កដា ២០១៩ សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ប្រមុខនៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានប្រកាសក្នុងអំឡុងពេលកិច្ចប្រជុំរបស់ទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីថា «ស្ថាប័ននានានៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ត្រូវតែប្រុងប្រយ័ត្ន និងហាមឃាត់ការនាំចូលកាកសំណល់ពីបរទេស» ។
សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន មានប្រសាសន៍យ៉ាងដូច្នេះថា «កុំអនុញ្ញាតឲ្យមានការនាំចូលបែបនេះ ។ ខ្ញុំចាំថា កាលពីមុនមានគេបានមករកយើង ហើយស្នើឲ្យកម្ពុជាដុតកាកសំណល់ ដើម្បីផលិតថាមពលអគ្គិសនី ។ ពួកគេចង់នាំចូលកាកសំណល់ពីបរទេស» ។
សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា «មន្ត្រីត្រូវគោរពតាមបទបញ្ជារបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ។ ខ្ញុំព្រមានអ្នកទាំងអស់គ្នានៅទីនេះ មិនត្រូវអនុញ្ញាតឲ្យមានការវិនិយោគបែបនេះនៅកម្ពុជាទេ ពីព្រោះពួកគេកំពុងស្វែងរកការនាំចូលកាកសំណល់ពីបរទេស ។ ហើយពួកគេនឹងនិយាយថា ពួកគេចង់យកកម្ពុជាជាប្រទេសចាប់ផ្ដើមប្រើសំរាមដំបូងគេ ។ ប៉ុន្តែគោលបំណងរបស់ពួកគេ គឺនាំចូលកាកសំណល់ពីបរទេស ហើយចាក់ចោលនៅកម្ពុជា។ ដូច្នេះយើងនឹងមិនអនុញ្ញាតឱ្យមានការវិនិយោគបែបនេះទេ ។ កម្ពុជាមិនមែនជាកន្លែងចាក់សំរាមឧស្សាហកម្មទេ» ។
ក្រោយពីមានបទបញ្ជាដ៏ម៉ឺងម៉ាត់របស់ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នៅរសៀលថ្ងៃទី១៦ ខែកក្កដា ម្សិលមិញនេះ កម្លាំងសមត្ថកិច្ចនៃអគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករសហការជាមួយសមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធបើកប្រតិបត្តិការគាស់ទូរកុងទឺន័រចំនួន៨៣ ដើម្បីពិនិត្យឆែកមើលជាក់ស្ដែងនៅក្នុងកំពង់ផែខេត្តព្រះសីហនុ ទើបរកឃើញ ផ្ទុកពេញទៅដោយកាកសំណល់សំរាមប្លាស្ទីកតែម្ដង ។
ប្រទេសកម្ពុជាអាចក្លាយជាប្រទេសរងគ្រោះមួយទៀតហើយក្នុងតំបន់អាស៊ី ដែលមានការនាំចូលសំរាមដោយខុសច្បាប់ ពីក្រៅប្រទេស ។
ដោយឡែក យោងតាមកាសែត The Guardian បានឲ្យដឹងថា ការហាមឃាត់របស់ប្រទេសចិន លើនាំចូលកាកសំណល់មកពីបរទេសខ្លួន កាលពីឆ្នាំ២០១៨ បានធ្វើឲ្យបណ្តាប្រទេសអភិវឌ្ឈន៍ ខិតខំប្រឹងប្រែងរកកន្លែងថ្មី ដើម្បីចាក់សំរាម ។
កាសែត The Guardian បាននិយាយនៅក្នុងរបាយការណ៍របស់ខ្លួនថា ”កាកសំណល់មានបរិមាណដ៏ច្រើនសម្បើម បានប្តូរទិសទៅរកតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ប៉ុន្តែការប្រឆាំងនឹងគ្រប់គ្រងការនាំចេញកាកសំណល់ កំពុងតែកើនឡើងផងដែរ នៅក្នុងតំបន់នេះ” ។ របាយការណ៍នេះ បានបន្ថែមទៀតថា បណ្តាប្រទេសដទៃទៀត នៅអាស៊ីដូចជា ឥណ្ឌូណេស៊ី ហ្វីលីពីន និងម៉ាឡេស៊ី ក៏បានបញ្ជូនកុងទីន័រដែលពេញដោយសំរាម ឲ្យត្រឡប់ទៅប្រទេសកាណាដា បារាំង និងប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ផ្សេងទៀត វិញផងដែរ ។
គួរជម្រាបបន្តទៀតផងដែរថា អំឡុងខែឧសភា ២០១៩ ម៉ាឡេស៊ីនឹងបញ្ជូនសំរាមប្លាស្ទិចប្រមាណ៣,០០០តោន ត្រឡប់ទៅកាន់បណ្តាប្រទេស ដែលជាម្ចាស់សំរាមទាំងនេះវិញ ព្រោះ “ម៉ាឡេស៊ីនឹងមិនមែនជាកន្លែងចាក់សំរាមរបស់ពិភពលោក” ទេ ។
នៅខែមេសា មុននេះ ម៉ាឡេស៊ីធ្លាប់បានបញ្ជូនរួចហើយ កុងតឺន័រផ្ទុកសំរាមប្លាស្ទិក ចំនួន៥ទូរ ទៅឲ្យប្រទេសម្ចាស់ដើម គឺអេស្ប៉ាញ។ អាជ្ញាធរម៉ាឡេស៊ីកំពុងត្រួតពិនិត្យស៊ើបអង្កេតលើកុងតឺន័រសំរាមប្លាស្ទិកចំនួន៥០ផ្សេងទៀត ដែលនាំចូលទៅម៉ាឡេស៊ី ដោយខុសច្បាប់។ តាមការប្រកាសរបស់រដ្ឋមន្ត្រីបរិស្ថាន ម៉ាឡេស៊ី អះអាងថា ប្រទេសចំនួន១៤ដូចជា អាមេរិក បារាំង ជប៉ុន កាណាដា អូស្ត្រាលី ចិន អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត និងអង់គ្លេសជាដើម នឹងត្រូវទទួលយកសំរាមប្លាស្ទិករបស់ខ្លួនវិញ ។
នៅមុនប្រទេសម៉ាឡេស៊ី គឺហ្វីលីពីន ដែលមានបញ្ហារងគ្រោះដូចគ្នា គឺសំរាមប្លាស្ទិកនាំចូលពីបរទេស ។ បន្ទាប់ពីកាណាដាយឺតយ៉ាវ មិនចង់ទទួលយកសំរាមប្លាស្ទិករបស់ខ្លួនវិញ ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន លោក រ៉ូឌ្រីហ្គោ ឌូតឺតេ បានបង្គាប់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ជួលក្រុមហ៊ុនដឹកជញ្ជូនឯកជនមួយ ដើម្បីដឹកសំរាម៦៩កុងតឺណឺ យកទៅទុកចោលនៅក្នុងដែនទឹករបស់កាណាដាតែម្តង ប្រសិនបើពួកគេមិនព្រមទទួលយក ៕
