ភ្នំពេញ៖ សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នៅព្រឹក ថ្ងៃទី២១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៨នេះ បានពិភាក្សាយោបល់ជាមួយនឹងតំណាងគណបក្សចំនួន១៦ ដែលបានចូលរួមនៅក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិ កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨ កន្លងមកនេះ។
តំណាងគណបក្សនយោបាយដែលបានចូលរួម នៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សាជាមួយសម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៅក្នុងវិមានសន្ដិភាព កាលពីព្រឹកមិញនេះ រួមមាន ទី១-គណបក្សខ្មែររួបរួមជាតិ របស់លោក ញ៉ឹក ប៊ុនឆៃ ទី២-គណបក្សពន្លឺថ្មី របស់លោក ងួន សុខាវី ទី៣-គណបក្សសញ្ជាតិកម្ពុជារបស់លោក សុខ ខេង ទី៤-គណបក្សខ្មែរក្រោករបស់លោក សុខសុវណ្ណ វឌ្ឍនាសាប៊ុង ទី៥-គណបក្សសំបុកឃ្មុំសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ របស់លោក ម៉ម សូណង់ដូ ទី៦-គណបក្សសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យរបស់លោកស្រី សុខ រ័ត្នសុវណ្ណបច្ចៈសីលា ទី៧-គណបក្សសាធារណរដ្ឋខ្មែរ របស់លោក លន់ រិទ្ធ (កូនប្រុសរបស់លោក លន់ នល់) ទី៨-គណបក្សរស្មីខេមរា ទី៩-គណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច ទី១០-គណបក្សខ្មែរអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច ទី១១-គណបក្សយុវជនកម្ពុជា ទី១២-គណបក្សធម្មាធិបតេយ្យ ទី១៣-គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ ទី១៤-គណបក្សជនជាតិដើមប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា ទី១៥-គណបក្សខ្មែរតែមួយ និងទី១៦-គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ធ្លាប់មានប្រសាសន៍ ក្រោយពេលដឹងថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ឈ្នះឆ្នោត១២៥អាសនៈ លើ១២៥ សម្ដេចនឹងបង្កើតវេទិកា រវាងរាជរដ្ឋាភិបាល និងតំណាងគណបក្សទាំងអស់ ដែលបានចូលរួម នៅក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិ កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨កន្លងទៅថ្មីៗនេះ។
សម្ដេចបានបញ្ជាក់ថា សម្ដេចនឹងជួបគណបក្សទាំងនោះ ក្នុងនាមជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ដើម្បីពិភាក្សា ពីរឿងការកសាងប្រទេសជាតិ។ សម្ដេចបានប្រកាសបង្កើតវេទិកាសំណេះសំណាលមួយ រវាងរាជរដ្ឋាភិបាល និងគណបក្សនយោបាយទាំង២០ ដែលបានចូលរួមបោះឆ្នោត ជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ នីតិកាលទី៦ ដើម្បីបានទទួលស្តាប់នូវគំនិតយោបល់នានា ពីមេដឹកនាំគណបក្សនយោបាយទាំងអស់នោះ ដើម្បីយកមកធ្វើជាធាតុចូល ក្នុងការដឹកនាំ និងអភិវឌ្ឍប្រទេសឱ្យកាន់តែរីកចម្រើនបន្ថែមទៀត។
បន្ថែមលើការបង្កើតឲ្យមានវេទិកានេះ សម្ដេចហ៊ុន សែន បានបញ្ជាក់នៅលើបណ្តាញសង្គម នៅថ្ងៃនេះទៀតថា សម្ដេចនឹងពិភាក្សាគ្នា ក្នុងការបង្កើត “ឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះយោបល់” រវាងរាជរដ្ឋាភិបាល និងគណបក្សនយោបាយទាំង២០។
ទោះជាយ៉ាងណា រហូតមកដល់ពេលនេះ គណបក្សនយោបាយចំនួន៤ បានប្រកាសថា មិនចូលរួម និងមិនទទួលយកតំណែងណាមួយ ដែលគណបក្សកាន់អំណាចប្រគល់ឲ្យ។ រីឯគណបក្សនយោបាយទាំង៤នោះ រួមមាន គណបក្សសម្ព័ន្ធដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ ដឹកនាំដោយលោកខឹម វាសនា គណបក្សខ្មែរឈប់ក្រ ដឹកនាំដោយលោក ក្រវ៉ាញ ដារ៉ន គណបក្សគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន និងគណបក្សមាតុភូមិយើង។ គណបក្សទាំងនេះ បានអះអាងថា ជំនួបនេះ គឺគ្មានប្រយោជន៍អ្វីឡើយ។
ដោយឡែក គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន បានបញ្ជាក់ នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួនថា ខ្លួនស្វាគមន៍ចំពោះគំនិតផ្តួចផ្តើម ក្នុងការរៀបចំវេទិកាពិគ្រោះយោបល់នេះ ពីព្រោះទម្រង់នៃវេទិកានេះសមស្របជាមួយនឹងគោលនយោបាយបង្រួបបង្រួមជាតិ ដែលមានចែងក្នុងសៀវភៅបៃតងរបស់គណបក្សខ្លួនដែរ។ ប៉ុន្តែគណបក្សនេះថា ខ្លួនមិនចូលរួម នៅថ្ងៃទី២១ ខែសីហានេះទេ។ តែខ្លួននឹងពិចារណាចូលរួមវេទិកានេះ នៅក្រោយពេលរដ្ឋសភា និងរាជរដ្ឋាភិបាល អាណត្តិទី៦ ត្រូវបានបង្កើតឡើង និងស្នើឲ្យបង្ហាញពីគោលបំណងជាក់លាក់ យន្តការលម្អិត និងភាពទៀតទាត់ នៃវេទិកា ដើម្បីឲ្យគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន យកជាមូលដ្ឋាន ក្នុងការពិចារណាសម្រាប់ចូលរួមប្រកប ដោយប្រសិទ្ធភាព។
ទោះជាយ៉ាង គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន មានចរិតខុសពីគណបក្សហ្វ៊ុន ស៊ិន ប៉ិច គឺបដិសេធដាច់អហង្ការ មិនទទួលយកតំណែងណាមួយ ដូចជាទីប្រឹក្សារដ្ឋាភិបាល រដ្ឋលេខាធិការ ឬអនុរដ្ឋលេខាធិការ ដែលគណបក្សប្រជាជនផ្តល់ឲ្យជាដាច់ខាត។
ផ្ទុយពីនេះ ព្រះអង្គម្ចាស់ នរោត្តម ចក្រាវុឌ្ឍ ដែលសម្តេចក្រុមព្រះទើបតែតែងតាំជាប្រធានស្តីទីគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច នឹងបង្ហាញខ្លួនជាលើកដំបូង ក្នុងនាមមេដឹកនាំគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច នៅក្នុងវេទិកាពិគ្រោះយោបល់ រវាងរាជរដ្ឋាភិបាល និងគណបក្សនយោបាយនានា តាមសំណើរបស់សម្ដេច ហ៊ុន សែន នៅព្រឹកថ្ងៃទី២១ ខែសីហា នេះ។
លោកណុប សុធារិទ្ធិ បានឲ្យដឹងថា សម្រាប់តួនាទី នៅក្នុងរាជរដ្ឋាភិបាល ដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាប្រគល់ឲ្យ គឺគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិចនឹងទទួលយក ពីព្រោះគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច គឺជាដៃគូជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣ មកម្ល៉េះ។
លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ដ្រី បានឲ្យដឹង នៅថ្ងៃទី២១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៨ ថា មន្រ្តីគណបក្សទាំងអស់នេះ ដែលមកជួបសម្តេចតេជោ នឹងទទួលបាននូវតំណែងបន្ថែម ជាទីប្រឹក្សានាយករដ្ឋមន្រ្តី ដើម្បីងាយស្រួលចំពោះសកម្មភាពចុះទៅកាន់មូលដ្ឋាន ក្នុងការងារនយោបាយរបស់ គណបក្សផ្ទាល់របស់ពួកគេ។
សម្តេចតេជោ បានផ្តួចផ្តើមគំនិត និងពន្យល់ពីហេតុផល នៃការបង្កើត “ឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះ និងផ្តល់យោបល់” ដែលជាយន្តការចូលរួមឆ្លើយតប និងផលប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋ។ យន្តការនេះអាចហៅកាត់ថា “ឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះ និងផ្តល់យោបល់” ។
ឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះ និងផ្តល់យោបល់នេះមានភារកិច្ច ដូចខាងក្រោម៖ ទី១-ផ្តួចផ្តើមគំនិត ឬផ្តល់មតិ នៅលើការរៀបចំគោលនយោបាយដល់រាជរដ្ឋាភិបាល(ធាតុចូល)។ ទី២-ចូលរួមផ្តល់យោបល់ដល់សេចក្តីព្រាងច្បាប់របស់រាជរដ្ឋាភិបាលមុនគណរដ្ឋមន្រ្តីអនុម័ត។ ឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាមានអាណត្តិ ធ្វេីញត្តិជូនព្រឹទ្ធសភាតតាំង និងច្បាប់ដែលបានអនុម័តដោយរដ្ឋសភា។ ទី៣-ឧត្តមក្រុមប្រឹក្សានេះ បានចូលរួមផ្តល់យោបល់ដល់នាយករដ្ឋមន្រ្តីចំពោះភាពអសកម្ម ឬបទរំលោភណាមួយរបស់មន្រ្តី ឬនាយករដ្ឋមន្រ្តី។ ទី៤-ការបង្កើតឧត្តមក្រុមប្រឹក្សានេះ គឺតាមរយៈព្រះរាជក្រឹត្យ។
សម្រាប់សមាសភាព និងយន្តការ នៃការបង្កើតឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះ នឹងផ្តល់យោបល់ រួមមាន៖
ទី១-សមាសភាពដោយស្ម័គ្រចិត្ត មកលើគណបក្សដែលបានចូលរួមបោះឆ្នោត អាណត្តិទី៦ ជាមួយនឹងការឯកភាពពីនាយករដ្ឋមន្រ្តី។ ទី២-គណបក្សនីមួយៗមានតំណាង០២រូបដែលជាប្រតិភូ និងតែងតាំង ដោយព្រះរាជក្រឹត្យ ស្នើដោយនាយករដ្ឋមន្រ្តី ទី៣-ប្រធានឧត្តមក្រុមប្រឹក្សា គឺអនុវត្តបាន គោលកាណ៍បន្តវេនមួយខែម្តង តាមលេខរៀងបញ្ជីបោះឆ្នោត។ ទី៤-ត្រូវមានលេខាធិការដ្ឋានមួយ ទទួលខុសត្រូវដោយមន្ត្រីទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី និងមន្រ្តីម្នាក់មកពីគណបក្សនីមួយៗ។ ទី៥-លេខាធិការដ្ឋាន និងកន្លែងប្រជុំ ស្ថិតនៅក្នុងវិមានសន្តិភាព។
ជាមួយគ្នានោះ កិច្ចដំណើរការ នៃឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះ និងផ្តល់យោបល់នេះ រួមមាន៖ ទី១-ប្រជុំមួយខែម្តង តាមការកោះប្រជុំ របស់ប្រធានបន្តវេន។ ទី២-ប្រជុំជាមួយនាយករដ្ឋមន្រ្តី ៦ខែម្តង ឬជាការចាំបាច់របស់នាយករដ្ឋមន្រ្តី ដែលធ្វើនៅចន្លោះពេលនេះ តាមការកោះប្រជុំរបស់នាយករដ្ឋមន្រ្តី។ ទី៣-ឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះយោបល់នេះ នឹងត្រូវបញ្ចប់អនុលោមតាមអាណត្តិរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល។
សូមបញ្ជាក់ថា«ឧត្តមប្រឹក្សាពិគ្រោះ និងផ្ដល់យោបល់» គឺជាយន្ដការថ្មីមួយទៀត ដើម្បីចូលរួមឆ្លើយតបនឹងផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋទាំងមូល ដែលវាមិនមែនជាប្រយោជន៍របស់រាជរដ្ឋាភិបាលនោះឡើយ។ នេះជាការបើកទំព័រប្រវត្តិសាស្ដ្រថ្មីមួយទៀត ដើម្បីផលប្រយោជន៍ប្រជាជាតិកម្ពុជាទាំងមូល៕
